บุหรี่ไฟฟ้า กำลังเป็นที่นิยมอย่างมากในประเทศโดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่นที่ต้องการสัมผัสประสบการณ์ใหม่ ๆ หรือ กลุ่มผู้ที่พยายามเลิกบุหรี่ เพราะมีรสชาติที่หลากหลาย และมักจะมาพร้อมกับกลิ่นที่หอม แต่รู้หรือไม่ว่าควันที่ออกมาจากบุหรี่ไฟฟ้านั้น มีอันตรายต่อร่างกายอย่างไรบ้าง โดยเฉพาะกับคนรอบข้างที่สูดควันบุหรี่ไฟฟ้าเข้าไปนั้น จะเกิดผลเสียต่อร่างกายในระยะยาวอย่างไรบ้าง วันนี้เรามีคำตอบให้กับทุกคำถามในวันนี้
ควันบุหรี่ไฟฟ้าเกิดจากอะไร
ควันบุหรี่ไฟฟ้า หรือ เรียกกันอีกอย่างหนึ่งในภาษาอังกฤษว่า ‘Secondhand’ เป็นควันที่ออกมาจากผู้สูบบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งเหมือนกันกับควันบุหรี่มวนทั่วไป มันสามารถลอยอยู่อากาศได้นานพอที่คนใกล้เคียงจะสูดเข้าไปในปอดได้ ในขณะที่โดยควันจากบุหรี่มวนเกิดจากการเผาไหม้จากส่วนประกอบของใบของพืช หรือ ยาสูบ ควันบุหรี่มือสองไม่อันตรายเท่ากับการสูดดมจากบุหรี่โดยตรง แต่หากได้รับควันบุหรี่เป็นประจำและเป็นเวลานานถือเป็นอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพในระยะยาว
สำหรับ ‘ควันบุหรี่ไฟฟ้า’ เป็นไอน้ำที่สร้างจากอุปกรณ์เรียกว่า atomizer ที่เปลี่ยนน้ำยาให้กลายเป็นไอ ซึ่งไอน้ำจากบุหรี่ไฟฟ้าจะไม่ผ่านกระบวนเผาไหม้ จึงไม่มีคาร์บอนมอนอกไซด์ และควันมีลักษณะเป็นละอองของเหลว มีอันตรายจากสารเคมีและธาตุเหล็ก แต่ก็พบในปริมาณน้อยมาก ๆ ระดับของสารพิษนั้นน้อยมากเมื่อเทียบกับที่พบในควันบุหรี่ หรือ พูดอีกอย่างคือมีอันตรายน้อยกว่านั่นเอง
มีอันตรายอะไรซ่อนอยู่ในควันบุหรี่ไฟฟ้า
หากคุณอยู่ใกล้กับคนที่สูบบุหรี่ไฟฟ้า ให้คิดไว้ก่อนว่าควันของบุหรี่นั้นมีผลข้างเคียงเช่นเดียวกับบุหรี่ อย่างไรก็ตามควันของบุหรี่ไฟฟ้าจะออกมาก็ต่อเมื่อใช้งานเท่านั้น ไม่เหมือนกับบุหรี่มวนที่จะเกิดการเผาไหม้อยู่ตลอดเวลา ควันเกิดจากการที่ผู้ใช้สูบเข้าไปและปล่อยควันออกมา ซึ่งควันเหล่ามีสารประกอบที่น้อยกว่าควันที่เข้าไปปอดของผู้สูบโดยตรง มันจึงมีปริมาณสารพิษที่น้อยมาก และทำให้หลายคนมองข้ามมันไปในที่สุด
ไม่เพียงแต่ควันจะสามารถลอยอยู่ในอากาศแล้ว นิโคตินจากน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าสามารถที่จะติดอยู่บนพื้นผิวต่าง ๆ ตามข้าวของเครื่องใช้ภายในบ้านได้อีกด้วย แต่ถ้าไม่ได้อยู่ในปริมาณที่มากพอจะก่อให้เกิดการระคายเคือง ก็ไม่ต้องห่วงมากนัก ในขณะที่อนุภาคของควันบุหรี่ไฟฟ้า แตกต่างจากควันบุหรี่มวนที่มีความแข็งมากกว่า ทำให้มันไม่ส่งผลต่อคุณภาพรวมของอากาศแต่อย่างใด
นอกเหนือจากโพรพิลีนไกลคอลและกลีเซอรีน (PG และ VG) ซึ่งเป็นไกลคอลสองชนิดที่ประกอบเป็นเบสของของเหลวในน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า สิ่งที่ไอระเหยออกมาแทบจะไม่มีสารพิษหลงเหลืออยู่เลย ทำให้การสูดดมเข้าไปในระยะสั้น ๆ ไม่อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงใด ๆ ต่อสุขภาพ แต่ถ้าในระยะยาวอาจจะต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อหาหลักฐานชี้ชัดต่อไปเสื้อผ้าแฟชั่น
ควันจากบุหรี่ไฟฟ้าอันตรายไหมหากสูดเข้าไป
ปัจจุบันนี้ยังไม่มีการศึกษาแน่ชัดถึงอันตรายหากสูดดมควัน ‘บุหรี่ไฟฟ้า’ เข้าไป แต่ไม่ได้หมายความว่าจะปลอดภัย 100% อย่างไรก็ตามมันยังคงสิ่งที่เสี่ยงให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพกับเด็ก และผู้ป่วยที่มีปัญหาทางระบบหายใจ เนื่องจากส่วนประกอบของน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าบางชนิดที่เรียกว่า PG สามารถก่อให้เกิดการระคายเคืองทางเดินหายใจได้ ดังนั้นผู้สูบบุหรี่ไฟฟ้าจึงควรให้ความเคารพในการใช้เช่นเดียวกับการใช้บุหรี่มวน คือการสูบในสถานที่ ๆ ห่างจากผู้อื่น หรือ ในสถานที่สำหรับสูบบุหรี่โดยเฉพาะคลิ๊ปโป๊
ปริมาณสารพิษที่ปล่อยออกมาขึ้นอยู่กับประเภทบุหรี่ไฟฟ้า
ปริมาณและชนิดของสารพิษที่ปล่อยสู่อากาศ ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อของน้ำยาที่สูบ แรงดันไฟของอุปกรณ์ จำนวนคนที่สูบในเวลาเดียวกัน และความถี่หรือความเข้มข้น
- การออกแบบบุหรี่ไฟฟ้า วิธีการผลิตอุปกรณ์และน้ำยา เช่น โลหะที่ใช้สำหรับคอยล์ร้อน และโลหะที่อาจหลุดล่อนกลายเป็นละออง
- แรงดันไฟฟ้า อุณหภูมิที่อุปกรณ์ทำงานจะส่งผลต่อปริมาณละอองที่ออกมาจากในอากาศ
- ส่วนประกอบของน้ำยา ใช้ส่วนผสมแต่งกลิ่นรส ตัวทำละลาย (ซึ่งสร้าง “ไอ” สีขาวคล้ายเมฆ) และสารเติมแต่ง (เช่น นิโคตินหรือ THC)
ดังนั้นถ้าใช้น้ำยาที่มีปริมาณนิโคตินจำนวนมาก กับบุหรี่ไฟฟ้าที่มีกำลังไฟสูง ควันที่ออกมาจากบุหรี่ไฟฟ้าจะประกอบไปด้วยสารพิษในปริมาณที่มากตาม ๆ กัน ในทางกลับกันหากเลือกใช้บุหรี่ไฟฟ้าแบบ Free Nicotine ก็มีโอกาสที่จะมีความเสี่ยงน้อยกว่า
สรุปแล้วควันบุหรี่ไฟฟ้าอันตรายไหม
ในตอนนี้ยังมีงานวิจัยไม่มากนักเกี่ยวกับอันตรายต่อสุขภาพจากการสัมผัสกับควันบุหรี่ไฟฟ้า อย่างไรก็ตามการศึกษาแนะนำว่าความเสี่ยงที่เกิดจากควันบุหรี่ไฟฟ้ามือสองนั้น ต่ำกว่าการควันบุหรี่ทั่วไปอย่างมาก แต่ว่าในควันไม่ได้ประกอบด้วยนิโคตินอย่างเดียว เพราะบุหรี่ไฟฟ้ายังปล่อยละอองอื่น ๆ ที่มีสารพิษที่อาจเป็นอันตราย ซึ่งยังไม่ทราบว่าสารพิษเหล่านี้ส่งผลต่อร่างกายในระยะยาวอย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับเด็กเล็กที่ต้องสัมผัสกับละอองเป็นเวลาหลายปี แถมในตอนนี้กฎหมายเรื่องการใช้บุหรี่ไฟฟ้าก็ยังไม่ชัดเจน นั่นหมายความว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในที่สาธารณะเป็นเรื่องต้องห้าม หรือในสถานที่ ๆ ห้ามสูบ ไม่ว่าจะเป็นโรงหนัง โรงพยาบาล แต่หลายคนมักเข้าใจผิดว่าควันที่ออกมาจากบุหรี่ไฟฟ้าไม่อันตราย เลยมักละเลยข้อบังคับเหล่านี้ แต่ถ้าไม่ระวังก็อาจโดนจับปรับได้เช่นกัน